Siz de akıllı telefonunu elinden düşürmeyen ve saatlerini sosyal medya uygulamalarında oradan oraya savrularak geçirenlerden misiniz? Sosyal medya kullanımının neredeyse bir bağımlılık halini aldığı bir dönemdeyiz. Bunun tehlikeli bir boyuta vardığını nasıl anlayacaksınız? Eğer değer verdiğiniz insanlardan kimi uyarılar alıyor ve telefonunuzu çok kullandığınızı duyuyorsanız bu, sosyal medya detoksuna ihtiyacınız olduğuna dair bir işaret olabilir. Kendi kendinize de “çok fazla telefonuma köle oluyorum” duygusuna kapılabilirsiniz. Dikkatsizlikler ve unutkanlıklar, ânı kaçırma gibi pişmanlığa sebep olacak küçük belirtiler giderek birikir. Böyle durumlar yaşıyorsanız ya da sadece “biz eskiden nasıl vakit geçiriyorduk” diye merak ediyorsanız, siz de bir süreliğine sosyal medya detoksunu deneyebilirsiniz.

Aslında günümüzdeki aşırı ekrana bakma alışkanlığımızdan kaynaklanan pek çok sorun olduğunu düşünürsek hepimize iyi gelecek bir deneyim. Çoğumuzun bildiği gibi “detox” kelime olarak arınma anlamına geliyor. Toksinler yani zehirli bileşenlerin sistemden temizlenmesi… Sosyal medya detoksu da ruhumuza, gözlerimize, beynimize türlü zarar veren bu bağımlısı olduğumuz sistemlerden uzak durmayı amaçlıyor.

Ekran karşısında geçirilen zamanın, ekran ışığına maruz kalmadan geçirilen zamanla yarışır durumda olması günlük hayatlarımız için çok korkunç. Boyun ağrılarından tutun da kronikleşen duruş bozukluklarına, mimik kontrol kayıplarına, bunalım hissine, depresyona, yorgunluğa kadar çokça olumsuzluğa yol açabiliyor. Gözlerinizi dinlendirmek, karmakarışık olan hislerinizi biraz olsun stabil duruma getirmek için ara sıra sosyal medyadan uzaklaşmakta fayda var.

Sosyal Medya Bağımlılığından Detoksa Adım Atmak

Öncelikle kendinize kontrolün sizde olduğunu söyleyerek başlayın. Bunu bir deneyim elde etmek için yapıyorsunuz. Kendi yararınıza olacak bir deneyime adım atacaksınız. Her şeyden önce kararlı olmanız gerektiğini unutmamalısınız. Sosyal medya hesaplarınızda olup biten yüzünden gerçek hayatı kaçırmanız tatsız bir durum. Biraz gözleri ve ruhu, aklı ve düşünceleri dinlendirme zamanı…

Gününüzün boş kalan ya da bağımlılığa yenilen zamanlarında yapacağınız bir dizi aktivite düşünebilirsiniz. Bunlar sizin yedekleriniz olsun. Örneğin denemek istediğiniz bir tarifi pişirmek, sevdiklerinizle veya arkadaşlarınızla gerçekten bölünmeden baş başa nitelikli vakit geçirmek yapabilecekleriniz arasında. Bunlara yürüyüşe çıkmak, ertelenen bir hobinize başlamak, evde ya da ofiste ertelediğiniz fiziksel bir işi yapmak eklenebilir.

Aklınıza gelebilecek rahatlatıcı her şeyi yedek listenize alabilirsiniz. Bir öykü yazabilir, kanaviçe yapabilir, dolapları yerleştirebilir, sehpanızı boyayabilirsiniz. Dikiş dikmek ya da kitap okumak gibi elektronik olmayan şeylerin sizi nasıl rahatlattığına inanamayacaksınız. Telefonu elinizden bırakmaya artık hazır sayılırsınız. Şimdi derin bir nefes alın ve kararlarınıza sıkıca tutunun. Eğlenceli zamanlar sizi bekliyor.

Öncelikle telefonunuzu uçak moduna almak, belli saatlerde ya da geceleri kullanımı azaltmak bir yöntem olabilir. Hafta sonu kullanmamayı deneyebilir, mesela yürüyüşe giderken sessize alıp çantanın derinlerine koyabilir hatta evde bırakabilirsiniz. Aklınıza paylaşımlar, beğeniler, başkalarının ne yaptığı takılabilir. Bu düşünceleri görmezden gelin, yapabilirsiniz! Seçiminiz olan yedek fikirlerden oluşan bir menü düşünün. Vaktinizi telefonsuz geçirmeye odaklanın ve gayret gösterin.

Genele Yayılan Bir Detoks Hedefi  

Peki diyelim ki bütün bunların içinden seçtiğiniz bir şeyleri yaparak vakit geçirmeyi başardınız. Sırada ne var? Aynı beslenme düzenlemelerinde olduğu gibi düşünün; sebze meyve ağırlıklı sağlıklı bir diyetten sonraki aşama bunu sürdürmektir. Eğer bunu tekrarlamayı isterseniz ya da uygulama size etkileriyle bir şeyler verebilirse ne ala. Haftanın bazı günlerinde, günün bazı saatlerinde kendinizi detoksla iyileştirebilirsiniz. Giderek azalan bir sosyal medya kullanma alışkanlığını edinmeyi deneyebilirsiniz. Seçenekleriniz çok; sizin için iyi olan oranı da kendiniz bulmalısınız. Mesela alışkanlıklarınızı değiştirmek; tatillerde, dinlenmeye ihtiyacınız olduğunda veya sevdiklerinizin karşısında kendini tutamayıp sürekli telefona bakan biri olmaktan çıkmanıza yarayabilir.

Kronik yorgunluk hissi, uyku problemleri, göz ve bel ağrıları, unutkanlık ve dağınıklıktan kurtulmanızı sağlayacak bir alışkanlık sosyal medya kullanımını kontrol altına almanız olabilir. Buna yatmadan önce okumaya ya da yazmaya ayırdığınız yaklaşık bir saatlik bir vakit olarak bakabilirsiniz. Hobilerinizin daha çok yer tuttuğu verimli ve aktif hafta sonları olabilir. Kendinizle baş başa kalmaya zaman ayırmak, meditasyon ya da egzersiz yapmak vaktinizi değerlendirmek için diğer yollar olabilir.

Neleri Değiştirebilirsiniz?

Kendinizi dinleyerek, sorunlarınıza çözümler bularak, rahatlayarak ve açık hava aktivitelerine katılarak daha çok vakit geçirebilirsiniz. Bütün bunları yapmak hem fiziksel hem de ruhsal olarak sağlığınızı iyileştirecek şeylerdir. Gereksiz kuruntulu düşüncelerden, başkalarının hayatına ve mükemmelleştirilmiş sahte durumlara özenmekten kurtulursunuz. Gerçek hayat ne yazık ki sosyal medyadaki gibi değil; zaman zaman hepimiz hayal kırıklığı hissediyor ve kendimizi sert şekilde yargılıyoruz. Tüm bu olumsuz duyguları tetikleyen dürtüler insanı kolayca içine çekebilir.

Beyin kimyamızın ürettiği endorfin ve dopamin gibi eğlenceyle, ödüller ve başarıyla özdeşleştirilmiş bazı salgılar yanıltıcı rol oynuyor. Bu da bağımlılığın temelinde yatan bilimsel nedenlerden... Beyin dalgalarımız, ekran ışığı, hissedilen anlık keyiflenme ya da üzüntü bileşenleri bir araya gelince aklımız karışıyor. Adeta sosyal medyada yaşanılan iniş çıkışları bir oyun gibi algılıyoruz. Belki farkında bile olmadan sürekli bunlarla beslenen bir açlık yaratmış oluyoruz.

Sosyal Medya Detoksu Sayesinde Kendinize Zaman ve Fırsat Tanıyın

Bunlardan biraz sıyrılıp yaşamınıza sağlıklı şekilde yaklaşmak, kendinizle iletişiminizi yeniden kazanmak istemez misiniz? İlgi alanlarınızın ve üretkenliğinizin gerçek yaşamda sizi daha özgüvenli ve sosyal yapacağını unutmayın. Sahte ve elektronik dünyadan biraz sıyrılmanın herkese iyi geleceği aşikar. Özellikle kişisel olarak size iyi gelecek şeylere yoğunlaşın. Detoksun pırıltılı sonuçlar vermesi ve mutluluk getirmesi için biraz süreye ihtiyaç olabilir.

Yüzmek, koşuya gitmek, başkalarına yardım etmek, gönüllülük yapmak, hobiler denemek sizin de hayatınızda sosyal medyadan kalan boşluğu güzellikle doldurabilir. Manzaranın keyfini ekranınıza bağlı olmadan çıkarmayı denemenin tam zamanı! Mevsime aldırmadan, kablolara bağlı kalmadan, uzun yürüyüşlere çıkıp biraz kafanızı dinlemenin vakti çoktan geldi.